Một triệu người biểu tình phản đối chính phủ Ba Lan

Khoảng một triệu người tham gia biểu tình phản đối chính phủ Ba Lan tại thủ đô Warsaw, hai tuần trước ngày tổng tuyển cử.

Monika Beuth, phát ngôn viên chính quyền thủ đô Warsaw của Ba Lan, nói rằng khoảng một triệu người đã tham gia cuộc biểu tình do đảng Cương lĩnh Dân sự (PO) đối lập tổ chức tại thành phố hôm nay. “Đây là đợt biểu tình lớn nhất trong lịch sử Warsaw”, bà nói.

Sự kiện diễn ra chỉ hai tuần trước khi Ba Lan tiến hành cuộc tổng tuyển cử được đảng PO mô tả là sẽ quyết định tương lai của Ba Lan trong Liên minh châu Âu (EU). “Thay đổi lớn sắp diễn ra. Đây là dấu hiệu cho thấy Ba Lan đang tái sinh”, cựu thủ tướng Ba Lan Donald Tusk, lãnh đạo đảng PO, phát biểu trước đám đông ở trung tâm Warsaw.

Ông Tusk nói rằng gần một triệu người đã có mặt tại cuộc biểu tình, trong khi đài truyền hình TVP thân cận với chính phủ Ba Lan dẫn nguồn tin cảnh sát cho biết khoảng 100.000 người tham gia sự kiện.

Cuộc biểu tình ở trung tâm thủ đô Warsaw của Ba Lan ngày 1/10. Ảnh: Reuters

Những cuộc thăm dò trước bầu cử cho thấy đảng Luật pháp và Công lý (PiS) cầm quyền sẽ giành chiến thắng nhưng có thể không đủ số ghế để giành thế đa số tại quốc hội, do sự bất mãn với chi phí sinh hoạt gia tăng và tranh cãi xoay quanh dự luật thành lập ủy ban điều tra ảnh hưởng của Nga ở Ba Lan.

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda hồi tháng 5 thúc đẩy triển khai dự luật cho phép lập ủy ban điều tra về ảnh hưởng của Nga.

Theo dự luật, ủy ban gồm 9 thành viên sẽ do Hạ viện Ba Lan chỉ định. Ủy ban sẽ bổ nhiệm cả công tố viên và thẩm phán để xác định các cá nhân có chịu ảnh hưởng của Nga trong giai đoạn 2007-2022 hay không. Người bị kết tội có thể bị cấm đảm nhiệm các vị trí liên quan tài chính công và thông tin mật trong 10 năm.

Động thái bị phe đối lập và nhiều chuyên gia pháp lý chỉ trích là “đảo chính hiến pháp”. Phe đối lập cho rằng ủy ban sẽ làm suy yếu nguyên tắc phân quyền giữa hành pháp và tư pháp. Họ cảnh báo ủy ban còn được dùng để loại bỏ các đối thủ của đảng PiS, cụ thể là cựu thủ tướng Tusk, trước cuộc tổng tuyển cử.

Hiệp hội Thẩm phán Ba Lan Iustitia nói dự luật vi phạm các giá trị của EU và có thể khiến khối này triển khai biện pháp trừng phạt với Warsaw vì làm suy yếu nền dân chủ. Đại sứ Mỹ tại Ba Lan Mark Brzezenski cũng lo ngại dự luật cản trở cử tri bỏ phiếu cho ứng viên họ lựa chọn.

Tổng thống Duda hồi tháng 8 thông qua dự luật sửa đổi, trong đó loại bỏ điều khoản cấm người bị kết tội đảm nhận vị trí liên quan thông tin mật. Thay vào đó, ủy ban sẽ phát thông cáo cho biết người bị kết tội đã chịu ảnh hưởng từ Nga và không thể bảo đảm khả năng làm việc.